DOLNY RYZALIT

GÓRNY RYZALIT

Udając się na górę, na lewy podest (G) można zapoznać się z przykładami nurtu orientalnego w malarstwie, rysunku i grafice europejskiej. W tym miejscu ma swój początek także prezentacja znakomitych pejzaży Jana Ciąglińskiego. Jest to wstęp do następnej grupy eksponowanych na wystawie tematów, które znajdziemy na górnym ryzalicie. Pierwszy z nich to pejzaż (H), który stał się jednym z najczęściej uprawianych gatunków, licznie reprezentowany na wystawie przez polskich i obcych artystów, wspomnianego Jana Ciąglińskiego, Stanisława Chlebowskiego, Abrahama Neumana, Aleksandra Laszenkę.

Po chwili docieramy do grupy przedstawień – Budowli i zabytków architektury (I). Znajdziemy tu widoki miast, wizerunki wspaniałych budowli, w które obfitują kraje Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej: świątyń i grobowców sięgających czasów starożytnych, najbardziej znanych meczetów i mauzoleów, jak meczet Sulejmana Wspaniałego, Wielki Meczet w Kairuanie czy Meczet Kopuły na Skale w Jerozolimie.

Równolegle do tych przedstawień, na przeciwległej ścianie wyeksponowane zostały sceny rodzajowe (J) w tym sceny z życia pustyni. Obrazy i rysunki przedstawiają sceny uliczne: sprzedawców owoców, dywanów, nosiwodów, kuglarzy (K).

Dalej przechodzimy do jednej z najliczniejszych grup tematów, do portretów (L). Dużym zainteresowaniem malarzy orientalistów cieszyli się ludzie Wschodu, ich odmienność stroju i fizjonomii. Portretowano znane postaci, np. sułtana Abdülaziza, ale także nieznane osoby, odznaczające się egzotyką wyglądu. Obok takich portretów uwieczniano dość często artystów, arystokratów, ale i orientalistów naukowców w strojach wschodnich. Prezentację na górnym ryzalicie kończą rysunki Stanisława Chlebowskiego, przedstawiające typy postaci, jak i studia do obrazów (M).

Na prawym podeście ekspozycję rozpoczynają ilustracje do utworów literatury pięknej, która była częstym źródłem inspiracji malarzy zajmujących się tematyka wschodnią (N). Szczególnie chętnie sięgano do wątków orientalnych w poezji naszych romantyków, Słowackiego, Mickiewicza. Na wystawie znajdziemy również ilustracje do Baśni z tysiąca i jednej nocy.

Ostatnią częścią wystawy jest grupa prac ukazująca życie religijne Wschodu (O) i dzieła pokazujące nowe potraktowanie tematu biblijnego (P). Nowością, bowiem w twórczości orientalistów było ukazywanie scen z Pisma Świętego w scenerii wschodniej, najczęściej Egiptu, i nadawanie postaciom z Biblii cech współczesnych Arabów.